Hittestress bij melkvee: het belang van schoon drinkwater

In warme periodes neemt de kans op hittestress bij melkvee aanzienlijk toe. Al vanaf een temperatuur van 20 °C in combinatie met verhoogde luchtvochtigheid kunnen de eerste verschijnselen van hittestress optreden. Dit heeft invloed op het gedrag, de stofwisseling en de voeropname van het vee. Een essentiële factor bij het beperken van deze effecten is de beschikbaarheid van voldoende en hygiënisch drinkwater.

Sterk verhoogde waterbehoefte bij warmte

Tijdens periodes van hittestress stijgt de waterbehoefte van melkkoeien aanzienlijk. Volgens GD Diergezondheid kan deze behoefte met wel 50% toenemen ten opzichte van normale omstandigheden. Lacterende koeien drinken bij warme temperaturen soms tot meer dan 150 liter water per dag. Dit is nodig om de extra verdamping via ademhaling en zweten te compenseren en om het lichaam koel te houden (GD Diergezondheid, 2021;
Melkveebedrijf.nl).

Om deze behoefte goed te ondersteunen, is het van belang dat het water niet alleen in voldoende mate beschikbaar is, maar ook van goede microbiologische kwaliteit is.

Microbiologische waterkwaliteit is cruciaal

Hoewel leidingwater in Nederland doorgaans chemisch aan de normen voldoet, sluit dit microbiologische vervuiling in leidingsystemen of drinkbakken niet uit. Onze microbioloog Eva Dankers legt uit dat zelfs water met een matige microbiologische kwaliteit bij de bron al grote gevolgen kan hebben. Biofilm kan zich dan gaan vormen in de leidingen en bacteriën kunnen zich in de drinkbakken snel vermenigvuldigen. Dit kan leiden tot zeer hoge aantallen micro-organismen in het drinkwater. Het is daarom belangrijk om niet alleen de bron van het water te controleren, maar ook regelmatig monsters te nemen uit de drinkbakken, zodat duidelijk is wat het melkvee écht drinkt.

Tijdens warme periodes is het risico op microbiologische vervuiling bovendien groter, doordat bacteriën bij hogere temperaturen beter en sneller groeien. De meeste ziekteverwekkende bacteriën zijn mesofiel, wat betekent dat ze optimaal gedijen bij temperaturen tussen 20°C en 45°C. Wanneer de temperatuur stijgt, kunnen bacteriën zich dus sneller vormen in bijvoorbeeld leidingen of drinkbakken, met nadelige gevolgen voor de diergezondheid. Daarom wordt geadviseerd om de drinkwatervoorzieningen goed op peil te houden tijdens de warme dagen. 

Zorg voor vers en schoon drinkwater, ook tijdens de weidegang.

Ondersteuning met het Watter-systeem

Het Watter-systeem biedt veehouders een oplossing om de microbiologische kwaliteit van drinkwater op een duurzamere manier te ondersteunen. Door middel van elektrochemisch geactiveerde desinfectie wordt het water continu schoongemaakt. Dit vermindert zowel de opbouw van biofilm als de aanwezigheid van ongewenste micro-organismen in leidingen en drinkbakken.

Het systeem is geschikt voor zowel stal- als weidetoepassingen en werkt zonder schadelijke reststoffen of handmatige toevoeging van andere chemicaliën. Schoon drinkwater is ook tijdens weidegang van groot belang. Bijvoorbeeld wanneer gebruik wordt gemaakt van IBC-tanks of oppervlaktewater zoals slootwater, waarvan de kwaliteit sterk kan variëren. Dit systeem kan bijdragen aan de beschikbaarheid van goed en schoon drinkwater, juist op warme dagen wanneer de waterbehoefte het grootst is.

Aanbevelingen voor veehouders

Om hittestress bij melkvee effectief te beperken, wordt geadviseerd om:

• Voldoende drinkplaatsen met goede doorstroming (minimaal 10 cm drinkrand per koe)
• Regelmatige controle van geur, kleur, temperatuur en doorstroom
• Meervoudige reiniging van drinkbakken per dag bij hitte
• Eventuele inzet van desinfectiesystemen om de microbiologische kwaliteit van het water structureel te ondersteunen
  
  

Een goede aanpak van de waterkwaliteit helpt melkveehouders om hun veestapel ook tijdens warme periodes in optimale conditie te houden.

Bronnen

Melkveebedrijf.nl. (2025, 8 juli). Zo voorkom je hittestress in de zomerse periodes. https://www.melkveebedrijf.nl/diergezondheid/hittestress-melkvee/zo-voorkom-je-hittestress-in-de-zomerse-periodes/

Gd. (z.d.). Voorkom hittestress. https://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/management/hittestress-rundvee?sc_database=web