De afgelopen weken is er veel aandacht geweest voor de hoeveelheid lood in ons leidingwater. Onder meer op zes basisscholen in Utrecht en een kinderopvang in Groningen is er een verhoogde concentratie lood gevonden. De inname van teveel lood heeft een negatieve invloed op de hersenontwikkeling en dus is deze ontdekking juist bij kindercentra extra belangrijk, zodat de juiste maatregelen kunnen worden genomen. Velen vragen zich af hoe dit in Nederlands leidingwater heeft kunnen gebeuren en hoe ernstig de gevolgen zijn.
Wat zit er in ons leidingwater?
Het Nederlandse leidingwater is van hele goede kwaliteit. Maar wat betekent goede kwaliteit eigenlijk? Het antwoord daarop is niet heel eenvoudig, maar in de basis betekent het dat je van water niet ziek wordt en dat het mineralen bevat die je van nature nodig hebt. Dat betekent dus dat in goed water meer zit dan alleen H2O. Het is dan alleen niet eenvoudig om te bepalen welke mineralen goed zijn of slecht: de concentratie bepaalt de giftigheid.
Het Nederlands leidingwater wordt dagelijks op 65 parameters gecontroleerd of ze binnen de gestelde normen vallen. Overschrijdingen van deze norm worden dus snel opgemerkt en hersteld. De normen zijn opgesteld als concentraties die veilig zijn om je hele leven binnen te krijgen en dat betekent dat een enkele overschrijding niet gelijk een gezondheidsrisico is. Enkel bij een ernstig geval wordt het leidingwater verboden te consumeren, zoals bij de Vlaardingse E. Coli-besmetting in 2017.
Hoe kan er jarenlang teveel lood in het water zitten?
Het leidingwaterbedrijf heeft de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het water tot aan de aansluiting van een gebouw. Dat betekent dat de kwaliteit na de watermeter ongemerkt kan verslechteren, bijvoorbeeld door stilstaand water of een lauwwarme temperatuur. Legionella is een bekend voorbeeld van een bacterie die groeit in waterleidingen van huizen, bijvoorbeeld tijdens vakanties. Het leidingmateriaal zelf heeft ook invloed op de waterkwaliteit, omdat er kleine hoeveelheden van het leidingmateriaal loslaat in het water. Al sinds 1960 worden er veilige materialen, zoals koper of kunststof, gebruikt voor het maken van waterleidingen.
In oudere gebouwen kunnen echter nog steeds loden leidingen zitten, waardoor er een te hoge concentratie in het water terecht komt. Je kunt bij de watermeter controleren hoe de leidingen eruitzien. In sommige gevallen, zoals de kinderopvang in Groningen, zat er ondanks een renovatie nog een stukje loden leiding in het pand. Daarom is het beter om bij twijfel het water uit het tappunt te laten onderzoeken. Overigens geldt ook voor gebouwen met nieuwe leidingen en/of kranen dat er overschrijdingen van de norm kunnen plaatsvinden. Het advies is daarom om de eerste drie maanden het water dagelijks zeker twee minuten te laten doorlopen voor het eerste gebruik van de dag.
Eén van de lastigste verontreinigingen in de waterleiding is biofilm. Als je hier meer over wilt lezen is deze blog een aanrader.
Ook Legionellabestrijding kent een aantal uitdagingen, daar kun je hier meer over lezen.
Bij Watter werken we aan het veilig desinfecteren van water. Over onze aanpak lees je hier meer.